Kertas kerja ini telah saya bentangkan dalam
The 6th UUM International Legal Conference 2011 (ILC2011),
anjuran College of Law, Government and International Studies (UUM COLGIS), UUM
di Paradise Sandy Beach Resort, Pulau Pinang
pada 20 November 2011.
MENJUSTIFIKASIKAN ILMU DAN AMALAN SIHIR SEBAGAI SATU JENAYAH BERDASARKAN PERUNTUKAN DALAM KANUN KESEKSAAN
Oleh: Dr. Mahyuddin bin Ismail
LLB (IIUM), MCL (IIUM), PhD (UKM)
ABSTRAK
Sejarah membuktikan bahawa ilmu sihir boleh digunakan untuk melakukan perbuatan jenayah dan ianya terus menimbulkan ancaman terhadap keamanan dalam kehidupan masyarakat semenjak dahulu hingga ke hari ini. Kesukaran untuk menemukan titik persamaan antara perlakuan jenayah dalam ilmu sihir dengan perlakuan jenayah secara fizikal menyebabkan kezaliman ini dibiarkan tanpa apa-apa sekatan. Jika dilihat dari segi zahir, undang-undang jenayah di Malaysia khususnya Kanun Keseksaan tidak mempunyai peruntukan yang khusus tentang jenayah ini. Ironinya, penelitian terhadap peruntukan-peruntukan dalam Kanun Keseksaan boleh membuktikan bahawa terdapat persamaan antara jenayah sihir dan jenayah biasa terutama dari segi kesan dan matlamat yang hendak dicapai. Dalam sesetengah keadaan, jenayah sihir mempunyai kesan yang lebih kejam dan melampaui peruntukan yang terdapat dalam Kanun Keseksaan. Kertas kerja ini bertujuan menjustifikasikan fakta bahawa ilmu dan amalan sihir merupakan satu jenayah yang perlu dibanteras melalui mekanisma perundangan. Melalui perbandingan dengan peruntukan-peruntukan dalam Kanun Keseksaan, maka kajian ini diharap dapat menjadi titik permulaan dalam usaha membela individu-individu yang menjadi mangsa kepada jenayah yang dilakukan secara halus ini.
Pengenalan
Mengkategorikan ilmu dan amalan sihir sebagai jenayah bukanlah satu perkara baru yang tidak pernah terjadi. Ia telahpun dilaksanakan dalam tamadun-tamadun terdahulu seperti tamadun Mesopotamia, tamadun Rom, tamadun China, tamadun Parsi, tamadun Islam dan tamadun Barat. William Blackstone menyatakan:
To deny the possibility, nay, actual existence, of witchcraft and sorcery is at once flatly to contradict the revealed word of God, in various passages both of the old and new testament: and the thing itself is a truth to which every nation in the world has in its turn borne testimony, either by examples seemingly well attested, or by prohibitory laws; which at least suppose the possibility of a commerce with evil spirits.”
Di Malaysia, kesedaran tentang keperluan kepada pembanterasan jenayah sihir melalui undang-undang telah pun timbul sejak kebelakangan ini. Sebagai contoh, Muzakarah Pakar: Bentuk Sihir Pengasih dan Metodologi Diagnosis yang dianjurkan oleh Jabatan Mufti Selangor pada 17 Disember 2009 yang diikuti dengan Muzakarah Pakar: Cabaran Pendakwaan Ahli Sihir di Mahkamah pada 21 Julai 2010 telah menghasilkan satu resolusi supaya kegiatan jenayah yang menggunakan ilmu sihir dibanteras melalui mekanisma perundangan. Hal yang sama turut disuarakan dalam Seminar Undang-undang Jenayah Sihir yang telah diadakan pada 10 Oktober 2010. Senario ini menunjukkan wujudnya desakan supaya penjenayah sihir dibawa ke muka pengadilan. Walaupun kesedaran dan desakan telah timbul, namun pihak berwajib belum mampu memenuhi kehendak tersebut kerana halangan-halangan tertentu. Antara isu yang paling ketara ialah adakah ilmu dan amalan sihir ini satu jenayah dan bagaimana untuk menjustifikasikannya?
Bagi menyelesaikan permasalahan ini, maka tulisan ini akan menganalisa bentuk amalan-amalan sihir yang boleh dihubungkaitkan dengan peruntukan-peruntukan dalam Kanun Keseksaan. Analisa ini akan menjadi justifikasi bagi menyatakan bahawa ilmu dan amalan sihir adalah satu jenayah dan ianya perlu diperangi melalui mekanisma perundangan.
Jenayah Sihir Dan Kaitannya Dengan Kesalahan-Kesalahan Dalam Kanun Keseksaan
Para Sarjana Islam dan Sarjana Barat secara jelas menyatakan bahawa ilmu sihir membolehkan pengamalnya mencederakan mangsa, mengubah rupa manusia menjadi haiwan (seperti keldai, babi, anjing), menghilangkan perasaan kasih sayang antara ahli keluarga, memisahkan pasangan suami dan isteri, menghilangkan kewarasan akal, memperoleh harta secara tipuan, menyebabkan pelbagai penyakit sehingga ke tahap membunuh mangsa tanpa perlu disentuh. Jika diteliti dan dibandingkan dengan Kanun Keseksaan, terdapat beberapa peruntukan kesalahan jenayah yang sebenarnya boleh dihubung kaitkan dengan kegiatan sihir. Walaupun kesan zahir akibat perbuatan sihir tidak kelihatan sebagaimana yang biasa disaksikan oleh mata kasar, namun matlamat dan tujuan yang hendak dicapai melalui perbuatan tersebut mempunyai persamaan dengan jenayah biasa. Antara kesalahan-kesalahan yang diperuntukan dalam Kanun Keseksaan yang boleh dilakukan melalui ilmu sihir adalah seperti yang berikut:
(a) Menyebabkan kematian dengan menggunakan ilmu sihir
Membunuh mangsa dengan menggunakan ilmu sihir bukanlah satu perkara yang asing dalam mana-mana masyarakat di dunia. Kaedah penyihiran sebegini boleh didapati dalam segenap bangsa dengan nama-nama yang tertentu. Dalam masyarakat Melayu di Malaysia, santau dan tuju-tuju adalah antara bentuk ilmu sihir yang biasa digunakan untuk membunuh mangsa. Santau yang cukup masak boleh menyebabkan kematian sekiranya mangsa tidak dirawat dengan segera. Penggunaan santau bagi tujuan sedemikian boleh dilihat dalam kes Pendakwa Raya lwn Mat Saad bin Mat Isa & 2 Lagi.
Sihir untuk membunuh juga boleh dilakukan melalui angin contohnya seperti santau angin atau dengan memuja tengkorak orang mati atau patung dengan dituju dan dikasadkan kepada orang yang dihajatinya. Terdapat juga ahli sihir yang melakukan sihir membunuh dengan cara membakar patung yang dikasadkan sebagai jasad mangsa selama tujuh hari tujuh malam dengan bacaan mantera khusus. Kaedah sihir ini menyerupai sihir voodoo yang amat terkenal dan amat ditakuti di sebelah Afrika. Di Eropah, wujud amalan sihir yang digunakan untuk membunuh wanita yang cuba menganggu rumahtangga seseorang. Ahli sihir akan menyediakan peralatan sihir seperti pisau, patung yang diperbuat dari cebisan pakaian mangsa dan serangga atau katak yang ditangkap dalam keadaan tertentu. Apabila kesemua alatan tersebut telah disediakan, penyihir akan menjalankan upacara pemujaan bagi menyeru kehadiran khadam sihir. Seterusnya dia akan menikam dan merobek-robek patung yang mewakili mangsa sambil membaca mantera tertentu.
Dalam Kanun Keseksaan, kesalahan mematikan orang dengan salah dan kesalahan membunuh mengandungi perkataan ’niat’ dan ’pengetahuan’ yang merupakan suatu mens rea yang khusus yang diperlukan untuk kesalahan ini. Jika dibandingkan dengan jenayah sihir, seseorang yang ingin menyebabkan kematian seseorang dengan menggunakan ilmu sihir juga mempunyai niat dan ianya boleh dilihat dari bentuk amalan sihir dan bahan sihir yang digunakan. Sebagai contoh, sekiranya jarum atau pisau yang dipuja ditikamkan ke bahagian jantung atau otak patung yang dikasadkan sebagai mangsa, maka dapat disimpulkan bahawa ahli sihir tersebut memang berniat untuk membunuh mangsa. Tetapi sekiranya tikaman itu hanyalah pada tangan dan kaki, biasanya ianya bertujuan untuk mencederakan atau melumpuhkan mangsa sahaja atau mungkin untuk menjadikannya mangsa menderita.
(b) Mendatangkan kecederaan atau kecederaan parah dengan menggunakan ilmu sihir
Selain menyebabkan kematian, sihir juga boleh digunakan untuk mendatangkan kecederaan dan kecederaan parah kepada mangsa. Jika diteliti peruntukan seksyen 319 Kanun Keseksaan, cedera termasuklah apa-apa bentuk kesakitan, penyakit atau kelemahan tubuh. Jenis kecederaan tersebut juga boleh dilakukan oleh mana-mana penyihir yang menyimpan perasaan dendam dan dengki kepada mangsa. Sesetengah mangsa dikenakan sihir yang menyebabkan tubuh mereka berkudis dengan bau yang busuk, terasa sakit seperti ada sesuatu yang mencakar-cakar belakangnya atau telinganya, merasa badannya sentiasa sakit menyucuk-nyucuk seolah-olah ditusuk sesuatu yang tajam berbisa, anggota badan tertentu seperti belakang, leher atau dada terasa panas, terasa bisa-bisa seluruh badan atau sebahagian daripada badan, kadang-kadang badan terasa kebas dan sebagainya.
Sihir juga biasa digunakan untuk menyebabkan kecederaan parah kepada mangsa. Antara bentuk kecederaan parah, sebagaimana yang diperuntukan dalam seksyen 320 Kanun Keseksaan ialah, menghilangkan tenaga kelakian seseorang (atau ringkasnya menyebabkan mati pucuk atau lemah syahwat kepada mangsa). Jenis sihir yang biasa digunakan untuk tujuan ini ialah sihir santau dan sihir jerutan. Ivo of Chartres adalah antara ahli teologi yang menegaskan kemungkinan wujudnya unsur sihir bagi kes-kes mati pucuk dengan mengatakan ”The Catholic faith teaches that there are demons and that by their doings they can inflict injury to men and prevent carnal copulation”. Richard Keickhefer turut menyentuh menyentuh persoalan ini dan beliau menyatakan: ”Could they cause sexual impotence? Yes, Thomas Aquinas and other authorities concluded. As a lawyer in the late fifteenth century, Ulrich Molitoris encountered many cases in which women charged their husbands with impotence, but physicians testified that there was no natural cause, and thus they must be bewitched.” Sihir jenis ini telahpun bermula semenjak Tamadun Mesopotamia dan masih wujud hingga ke hari ini. Selain itu, sihir juga boleh digunakan untuk menyebabkan buta, tuli, bisu, lumpuh, herot muka yang diklasifikasikan sebagai cedera parah di bawah seksyen 320.
(c) Melakukan serangan dengan menggunakan ilmu sihir
Serangan merupakan apa-apa perbuatan yang dilakukan oleh seorang penyerang yang menyebabkan mangsa merasa bimbang akan berlaku suatu keganasan peribadi yang menyalahi undang-undang. Berdasarkan seksyen 351 Kanun Keseksaan, serangan tidak memerlukan apa-apa sentuhan, tetapi memadai tindakan penyerang, sama ada melalui apa-apa isyarat atau persiapan yang menimbulkan kebimbangan kepada mangsa yang merasa dirinya akan dikenakan kekerasan jenayah.
Melakukan serangan dengan menggunakan ilmu sihir sangat mudah. Memadai jika seorang yang dikenali sebagai tukang sihir atau diketahui mempunyai kemahiran dalam ilmu sihir, membuat apa-apa isyarat atau apa-apa persiapan yang diketahui menjadi sebahagian dari syarat atau persiapan untuk menyihir, dengan niat supaya orang yang ditujukan isyarat itu merasa bimbang bahawa dia akan dikenakan sihir kepadanya. Sebagai contoh jika A, seorang yang diketahui oleh B sebagai bomoh santau, menundingkan jari telunjuknya kepada B sambil membaca mantera, dengan maksud atau dengan mengetahui mungkin bahawa ia boleh dengan jalan demikian itu menyebabkan B, percaya bahawa ia hampir hendak mengenakan santau kepada B. Maka A boleh dikira telah melakukan satu serangan.
Bagaimana pula dengan kata-kata yang dilafazkan? Huraian seksyen 351 Kanun Keseksaan menyatakan bahawa kata-kata tidak terjumlah sebagai satu serangan. Situasi ini mungkin berbeza dengan penggunaan kata-kata dalam serangan menggunakan ilmu sihir. Sekiranya perkataan-perkataan yang dituturkan oleh penyerang berupa jampi mantera atau serapah, maka ia perlu dikategorikan sebagai serangan kerana ia berkemungkinan boleh memberi kesan kepada mangsa.
(d) Menggunakan ilmu sihir untuk mengurung orang dengan salah
Pengurungan salah, sebagaimana yang diperuntukan dalam seksyen 340 Kanun Keseksaan merupakan tindakan menyekat pergerakan seseorang secara salah melebihi tempoh 24 jam. Pengurungan salah tidak semestinya melibatkan penahanan fizikal. Sekiranya seseorang, dengan kata-katanya, menyebabkan seseorang yang lain mematuhi kehendak orang itu, maka ia boleh jadi pengurungan salah.
Ilmu sihir bukan sahaja boleh digunakan untuk mengurung fizikal seseorang, malah dapat mengawal mental dan emosinya juga secara salah. Sihir jenis pelalau, sebagai contoh, berupaya menyebabkan seorang mangsa tidak dapat menemui laluan keluar masuk dari satu tempat ke satu tempat yang lain (contohnya dari rumah ke tempat kerja atau destinasi yang hendak ditujunya), atau beliau merasakan seolah-olah ada orang hendak membunuhnya jika dia keluar dari rumah, atau merasa dibelenggu dan dirantai oleh sesuatu sehingga akhirnya dia tidak mampu melakukan apa-apa tindakan. Sekiranya mangsa berada di tempat kerja, dia biasanya akan rasa mengantuk yang amat sangat, atau malas yang amat sangat, berserabut dan berkecamuk bila hendak memulakan tugas dan bermacam-macam lagi. Selain itu, terdapat juga sihir yang dinamakan sihir pembenci. Ia menyebabkan seseorang merasa benci untuk datang bekerja lalu akhirnya minta diberhentikan. Kebiasaannya, senario ini berlaku disebabkan perebutan pangkat, kuasa dan jawatan, rakan kongsi yang tamak, majikan yang terlalu garang dan tidak bertimbang rasa. Sihir ini menyebabkan seseorang mangsa merasa penat, tidak berminat untuk melakukan apa-apa aktiviti dalam hidupnya, risau, tidak jumpa pejabat, cemas, cepat marah tanpa sebab dan kebingungan.
(e) Melarikan atau memikat atau membawa pergi orang dengan menggunakan ilmu sihir
Seksyen 362 Kanun Keseksaan memperuntukan kesalahan melarikan orang manakala seksyen 498 memperuntukan kesalahan memikat atau membawa pergi atau menahan seseorang perempuan yang bersuami dengan niat jenayah. Kedua-dua jenayah ini melibatkan pemelarian orang tanpa kebenaran penjaga atau pasangannya dalam bentuk yang boleh dilihat, dan boleh dihalang dengan mudah sekiranya mangsa sedar. Berlainan pula dengan ilmu sihir. Sihir berbentuk pukau boleh digunakan untuk menculik atau melarikan seseorang termasuk isteri atau suami orang, anak gadis dan kanak-kanak tanpa tentangan. Ilmu sihir menggunakan minyak guna-guna seperti ‘minyak senyonyong’ atau ‘minyak dagu’ yang di sapu pada mana-mana bahagian badan orang yang dikehendaki atau dimasukkan dalam makanan atau minuman akan menyebabkan orang yang dipujanya itu ingat menggila, tidak senang duduk, merasa resah gelisah, terasa seolah-olah ditarik-tarik agar menapak berjumpa orang yang memujanya. Ilmu panah asmara, sebagai contoh, dilakukan dengan memuja gambar seorang perempuan yang diminatinya, sehingga menyebabkan perempuan tersebut terasa seolah-olah ditarik-tarik untuk mengikut orang yang memuja itu, walaupun perempuan itu sangat tidak menyukainya. Tangkal ‘syahwat sang bedal’ juga biasa digunakan oleh pemakainya untuk memikat mana-mana wanita yang disukai untuk datang menyerah diri kepadanya. Selain itu, ilmu sihir juga boleh menyebabkan seorang perempuan, secara tidak sedar mengikut orang yang menyihirnya ke mana sahaja dia pergi. Sebagai contoh, Harian Metro bertarikh 4 November 2009 melaporkan seorang gadis yang berasal dari Melaka telah dilarikan oleh seorang lelaki selama dua minggu dengan tujuan untuk mengikis duitnya.
(f) Menggunakan ilmu sihir untuk memperkosa dan merogol
Jenayah rogol merupakan antara jenayah yang paling ditakuti oleh wanita dan ia merupakan kesalahan jenayah seksual yang berat dan serius di bawah seksyen 375 Kanun Keseksaan. Terdapat kes-kes tukang sihir menggunakan ilmu sihir untuk mengkhayalkan wanita-wanita sebelum merogol mangsa. Ini boleh dilihat dalam kes PP v. Abdul Rahman Mohamad yang mana tertuduh telah menggunakan jampi dan mantera bagi mengkhayalkan mangsa sebelum merogolnya. Kerelaan seorang perempuan yang didapati dalam keadaan tidak sempurna akal akibat mabuk atau jampi bukanlah satu pembelaan bagi seorang perogol. Selain itu, terdapat juga sesetengah ahli sihir yang ingin mencuba ilmunya dengan memuja jin supaya memperkosa dan mengganggu wanita-wanita tertentu ketika mereka sedang tidur. Wanita yang diperkosa ini akan merasai yang dirinya benar-benar diperkosa oleh lelaki tersebut. Dalam kes Pendakwa raya lwn Mohd Ridzwan bin Md Borhan, Yang Arif Hakim Low Hop Bing menyatakan bahawa untuk membuktikan suatu kesalahan rogol, terdapat intipati yang perlu dibuktikan menurut seksyen 375 Kanun Keseksaan dan antaranya ialah wujudnya kemasukan zakar ke dalam faraj. Walaupun rogol yang dilakukan melalui sihir tidak melibatkan kemasukan tersebut, namun kesan penggunaan ilmu sihir tersebut akan menyebabkan wanita tersebut menanggung penderitaan fizikal dan mental yang berpanjangan yang akhirnya boleh menyebabkan kemurungan dan tekanan perasaan, sama seperti mangsa yang benar-benar dirogol. Lebih bahaya ialah apabila seseorang yang mengamalkan ilmu sihir disyaratkan untuk memperkosa anak dara dalam jumlah tertentu (biasanya 40 orang) bagi memastikan ilmu yang diamalkannya menjadi. Penjenayah ini biasanya dikenali sebagai ’orang minyak’.
(g) Menggunakan ilmu sihir untuk melakukan perbuatan khianat
Seksyen 425 Kanun Keseksaan secara khusus memperuntukkan kesalahan melakukan khianat. Antara elemen yang perlu ada dalam jenayah khianat ialah niat hendak menyebabkan kerugian atau kehilangan salah kepada seseorang, kebinasaan apa-apa harta, atau perubahan kepada apa-apa harta, atau kedudukannya, yang membinasa atau mengurangkan harga atau kegunaannya, atau yang membencanakannya. Kesemua elemen tersebut sebenarnya terdapat dalam sesuatu jenayah sihir. Seseorang yang hendak mengenakan sihir kepada mangsa tidak pernah menginginkan kebaikan kepada mangsa bahkan seboleh-bolehnya ingin melihat orang yang disihir itu mengalami kerugian dan kebinasaan sesuatu harta, atau kehilangan sesuatu jawatan dan kurniaan. Ilmu sihir yang menggunakan tanah kubur atau abu mayat yang ditabur sekeliling kedai boleh menyebabkan pelanggan kedai menjadi kurang berminat untuk memasuki kedai tersebut. Biasa berlaku keadaan di mana pelanggan nampak seolah-olah kedai tersebut ditutup sedangkan hakikatnya ianya dibuka seperti biasa, atau nampak dibuka tetapi seperti tidak perasan ataupun terasa hambar. Berlaku juga keadaan di mana kedai makan dipenuhi dengan lalat dan langau sehingga makanan menjadi basi sedangkan kedai makan yang terletak bersebelahan dengannya tidak mengalami apa-apa masalah. Hal ini disebabkan perasaan irihati dengan kewujudan dan kemajuan kedai tersebut. Akibat daripada sihir jenis ini, tuan punya kedai tidak minat bekerja, terpaksa berlawan dan mengagahi diri untuk ke kedai. Ketika di kedai, mangsa merasa begitu malas untuk bekerja, untuk memasak, membersihkan kedai, merasa mengantuk yang bersangatan, takut, gelisah, dan sakit badan. Tetapi, anehnya, situasi yang dialami pulih seperti sediakala sebaik sahaja melangkah keluar dari kedai. Sihir jenis ini juga boleh dilakukan dengan menabur bulu kongkang yang dipuja disekeliling kedai, dengan niat untuk menyebabkan pelanggan yang datang, nampak seolah-olah kedai mangsa sentiasa tertutup.
(h) Menggunakan ilmu sihir untuk mencuri dan merompak
Ilmu sihir juga biasa digunakan dalam kegiatan jenayah mencuri, merompak dan menyamun. Martin Luther menyatakan:
“The law that sorceresses should be killed is most just, since they do many cursed things while they remain undiscovered, for they can steal milk, butter, and all things from the house; thinking about some cow, they can say one good word or another and get milk from a towel, a table, or a handle…”
Jika dibandingkan dengan kesalahan mencuri sebagaimana yang diperuntukan seksyen 378 Kanun Keseksaan, mencuri menggunakan ilmu sihir turut memenuhi kesemua elemen yang dinyatakan dalam seksyen tersebut. Ia melibatkan pengambilan harta seseorang secara curang tanpa kerelaan orang itu. Berbeza dengan kes kecurian biasa yang dilakukan secara senyap tanpa disedari mangsa, kecurian menggunakan sihir boleh dilakukan sama ada secara sedar atau tidak. Antara jenis sihir yang biasa digunakan ialah sihir pukau dan ilmu penunduk. Ilmu pukau adalah salah satu ilmu sihir yang tidak asing dalam masyarakat Melayu dan selalu digunakan untuk mengambil milikan orang tanpa disedari. Kes yang berlaku di Kuala Terengganu pada tahun 2009 membabitkan penggunaan pukau oleh penjenayah melibatkan kehilangan barang kemas dari sebuah kedai emas menyebabkan mangsa kerugian hampir RM 1 juta.
Selain mengamalkan jampi mantera pukau, bahan-bahan sihir seperti tangkal dan azimat untuk tujuan kebal boleh mendorong dan menimbulkan keberanian dalam diri seseorang untuk melakukan jenayah rompakan bersenjata. Ini disebabkan kepercayaan bahawa pemakainya tidak akan dicederakan oleh apa-apa senjata. Kes rompakan yang dilakukan oleh Geng Ipol dan juga Geng Pak Ee adalah antara contoh kumpulan penjenayah yang menggunakan tangkal kebal ketika melakukan rompakan. Memandangkan kesemua elemen-elemen bagi kesalahan mencuri sebagaimana yang dinyatakan dalam seksyen 378 Kanun Keseksaan turut terdapat dalam perbuatan mencuri yang dilakukan melalui sihir, maka ianya seharusnya dikategorikan sebagai jenayah.
(i) Menggunakan ilmu sihir untuk melakukan penipuan
Penipuan adalah suatu yang lumrah dilakukan oleh mereka yang dipengaruhi syaitan. Walaupun seksyen 415 Kanun Keseksaan mempunyai peruntukan berkaitan penipuan, namun ianya tidak mampu untuk menangani kesalahan menipu dengan menggunakan ilmu sihir. Ini disebabkan sifat ilmu sihir itu yang mampu mempengaruhi mangsa untuk percaya kepada apa yang dikata oleh tukang sihir. Menurut Ketua Biro Aduan dan Khidmat Awam MCA, Datuk Michael Chong, bagi tahun 2009 sahaja, biro itu telah menerima aduan sebanyak 17 kes membabitkan bomoh yang menipu sejumlah RM433,000.00 selain mencabul kehormatan mangsa berbanding lapan kes melibatkan jumlah RM260,000.00 pada tahun lepas. Mangsa-mangsa adalah terdiri dari wanita yang mahu kelihatan muda, jelita serta menikmati kekayaan. Dalam satu kes yang dilaporkan Harian Metro, seorang lelaki yang mendakwa kononnya dia adalah Presiden Kelab Bomoh Malaysia telah menipu ramai pesakit dengan mengenakan bayaran hingga mencecah puluhan ribu ringgit bagi tujuan mengubati pesakit. Kes yang hampir sama juga melibatkan penipuan oleh bomoh yang mengaku kononnya berkhidmat selaku bomoh diraja kepada pihak istana dan mengenakkan caj sehingga RM 4000.00. Di daerah Jerantut dan Kuantan, pihak polis telah menerima dua aduan yang hampir sama melibatkan penipuan oleh tiga lelaki yang memiliki syiling toyol yang didakwa mampu memberikan kekebalan serta rezeki berganda kepada pemiliknya. Manakala di Muar, seorang wanita kerugian hampir RM 60,000 apabila ditipu seorang bomoh yang mendakwa kononnya suami beliau terkena ilmu guna-guna seorang wanita. Peningkatan kes-kes sebegini memerlukan satu pendekatan yang teliti dan bantuan dari mereka yang benar-benar pakar dan ahli dalam perkara ini.
(j) Menggunakan ilmu sihir untuk melakukan pencerobohan
Seksyen 441 Kanun Keseksaan memperuntukkan bahawa pencerobohan sebagai satu kesalahan jenayah. Dalam ilmu sihir, seorang tukang sihir boleh menghantar khadam belaannya bagi menakut-nakutkan mangsa. Sebagai contoh, sekiranya A mendapat tender untuk satu projek pembinaan yang juga dimasuki oleh B, dan B tidak berpuas hati lalu mendapatkan khidmat tukang sihir supaya menimbulkan gangguan dan huru hara yang luarbiasa di pejabat A dengan tujuan supaya A gagal meneruskan projek tersebut. Hasilnya, pekerja-pekerja A selalu nampak makhluk yang menakutkan di pejabat dan di tapak pembinaan dan mereka bekerja dalam ketakutan sehingga gagal memenuhi spesifikasi dan syarat-syarat yang ditetapkan. Ada juga kes-kes mangsa yang disihir sehingga mengakibatkan porak peranda rumahtangga dan keluarga. Dalam kes Mustafa Batcha lwn Habeba Abd Rahman, pihak menuntut telah menceraikan isterinya dalam keadaan beliau dipengaruhi sihir. Menurut beliau, semenjak beliau berjaya mendapatkan tender kantin di sebuah kilang, fikirannya telah tidak tenteram, selalu bergaduh dan marah pada isterinya, timbul rasa benci, sedangkan dia sendiri tidak tahu apa yang dilakukannya. Beliau menemui bungkusan kain putih di dalam kantin tersebut dan menurut orang yang mengubatinya, beliau telah kena sihir kerana berjaya mendapatkan tender kantin tersebut. Oleh itu, sebarang perbuatan menceroboh dengan menggunakan ilmu sihir ke atas harta yang dimiliki oleh seseorang lain, atau kediaman seseorang dengan niat hendak melakukan sesuatu kesalahan atau hendak menakutkan, mengaibkan, atau menggusarkan mana-mana orang yang memiliki harta atau kediaman itu hendaklah dihukum oleh undang-undang bagi mewujudkan satu kehidupan dan persaingan yang sihat.
Begitu juga dengan kegiatan menceroboh tempat-tempat ibadah atau tanah-tanah perkuburan dengan tujuan melaksanakan upacara sihir dan pemujaan. Tempat-tempat sebegini, terutamanya tanah perkuburan dan kawasan yang kononnya dianggap keramat dan keras, merupakan antara tempat yang menjadi tumpuan upacara sihir seperti upacara tarik duit, tilik nombor, tilik nasib dan tidak kurang juga yang menjadikannya sebagai lokasi pertapaan. Seksyen 297 Kanun Keseksaaan telah memperuntukan bahawa perbuatan tersebut adalah satu kesalahan jenayah yang boleh dihukum. Oleh itu, perbuatan menceroboh rumah ibadah atau kawasan perkuburan atau tempat yang dikhaskan untuk menjalankan istiadat kebumian, atau sebagai tempat simpanan mayat, dengan tujuan untuk menjalankan apa-apa kegiatan yang mempunyai kaitan dengan ilmu sihir atau bagi mendapatkan bahan-bahan sihir, hendaklah dikategorikan sebagai satu kesalahan.
(k) Kesalahan memfitnah seseorang sebagai tukang sihir
Tuduhan sebagai tukang sihir atau orang yang menggunakan khidmat tukang sihir merupakan satu isu yang sensitif dan boleh menimbulkan impak yang sangat besar kepada orang yang dituduh. Di Afrika, sebagai contoh, tuduhan sedemikian, jika dilakukan oleh seorang pengamal perubatan tradisional (witchdoctor), boleh menyebabkan orang yang dituduh ditangkap dan dibunuh. Hal yang sama juga berlaku di India dan Nepal. Bagi kebanyakan masyarakat di Malaysia, tuduhan sebagai tukang sihir atau sebagai seorang yang membela hantu atau jin adalah satu perkara yang sensitif dan jarang sekali individu yang terlibat dengannya akan membuat pengakuan bahawa mereka mengamalkan sihir. Tidak hairanlah jika terdapat kes-kes pergaduhan yang dilaporkan berpunca dari tuduhan sebegini ke atas mangsa. Walaupun isu fitnah atau tuduhan melulu tanpa sebarang bukti nyata dikategorikan sebagai kesalahan tort di bawah undang-undang sivil, namun sekiranya ianya melibatkan sihir, maka ia perlu diletakkan di bawah undang-undang jenayah. Ini disebabkan impak dari tuduhan tersebut dan tanggapan masyarakat terhadap individu yang dituduh itu. Keadaan ini adalah sama dengan tuduhan sebagai pelacur ke atas seorang wanita sebagaimana yang diperuntukan dalam seksyen 499 Kanun Keseksaan.
(l) Menggunakan ilmu sihir untuk menakutkan secara jenayah
Seksyen 503 Kanun Keseksaan memperuntukan kesalahan menakutkan secara jenayah. Hal yang sama boleh dilakukan dengan menggunakan sihir. Sebagai contoh, sekiranya A mengugut hendak menyihir B dan keluarganya sekiranya B meneruskan niat untuk menjalankan suatu guaman sivil terhadapnya, maka perbuatan A itu adalah tergolong dalam kesalahan menakutkan secara jenayah. Oleh itu, satu peruntukan undang-undang diperlukan bagi menghukum mereka-mereka yang mengugut hendak mendatangkan bencana kepada seseorang sama ada kepada tubuh, nama baik atau harta orang itu, atau seseorang yang orang itu ada kepentingan, dengan menggunakan khidmat tukang sihir.
(m) Menjual, membekal atau menyediakan alatan dengan tujuan pelaksanaan sihir
Sekiranya Kanun Keseksaan melalui seksyen 273 menjadikan penjualan makanan dan minuman yang berbahaya sebagai satu jenayah yang boleh dihukum, maka ilmu sihir juga tidak terkecuali. Ilmu sihir sebenarnya bukan sahaja boleh diamalkan, tetapi juga boleh dijadikan sumber pendapatan bagi mereka yang mahir. Antaranya ialah dengan menjual alat-alat tertentu seperti tangkal, minyak, batu permata, kayu, bungkusan, tali, tongkat dan lain-lain yang dipuja dengan kaedah-kaedah sihir kepada pelanggan yang berminat. Oleh itu, penjualan atau penawaran atau pameran untuk jualan, apa-apa sahaja bahan-bahan sihir atau yang telah disihir, atau apa-apa barang yang telah dijadikan atau dipuja, untuk apa-apa tujuan hendaklah dijadikan sebagai satu kesalahan.
Sebenarnya kesalahan-kesalahan jenayah yang mampu dilakukan dengan menggunakan ilmu sihir masih banyak dan sebahagiannya tidak mampu dicakupi dalam Kanun Keseksaan. Antara jenayah tersebut ialah menggunakan sihir untuk menganggu emosi dan perasaan seseorang, menyekat jodoh seseorang, memecahbelahkan hubungan kekeluargaan, menganggu prosiding mahkamah dan pelbagai lagi.
Kesimpulan
Dari perbincangan di atas, kita dapati ilmu sihir boleh digunakan dalam apa-apa bentuk jenayah sama ada yang terkandung dalam Kanun Keseksaan mahupun tidak. Kesannya juga lebih kejam dan menyeksakan berbanding jenayah biasa. Justeru, tidak keterlaluan jika dikatakan bahawa amalan sihir ialah suatu amalan yang dilaknat sejak berkurun lamanya dan mengklasifikasikannya sebagai satu jenayah adalah satu langkah yang amat wajar. Emmet V. Mittlebeeler menyatakan“If we accept the theory that the law of crimes developed from direct public action against a malefactor, witchcraft may have been the first of all crimes.” Sebenarnya terdapat beratus-ratus jenis sihir dengan pelbagai nama, yang digunakan untuk mendatangkan kemudaratan kepada mangsa. Walaupun berbeza dari segi nama, ia mempunyai persamaan dari segi bentuk amalan dan matlamat yang hendak dicapai. Sudah sampai masanya untuk pihak berkuasa mengisytiharkan ilmu sihir sebagai satu jenayah dan pengamalnya atau orang-orang yang mendapatkan khidmatnya dihukum oleh undang-undang.
*Nota kaki kertas kerja ini telah dipadamkan bagi menjaga copyright. Sila email saya untuk mendapatkan kertas kerja asal.